خشم چیست و راه های کنترل آن ، خشم یک احساس ساده و مربوط به ناکامی و نارضایتی می باشد. هر وضعیتی که انسان را دچار ناکامی کند، سبب ایجاد خشم می شود. به عبارت دیگر خشم یک واکنش احساسی خود به خود در برخورد با تهدید است. این هیجان در واقع بخشی از زندگی هر فرد می باشد.

خشم یک نوع بیماری نیست، بنابراین درمان ندارد. اما برای کنترل این حس روش هایی وجود دارد. بیشتر ما در زندگی روزمره ی خود با انواع فشارهای روانی درگیر هستیم. بر اثر این فشارها گاهی خشمگین می شویم. خشم گاهی خیلی کوچک است و در قالب یک ناراحتی خفیف نمایان می شود. گاهی نیز ممکن است بزرگ باشد و تا حد پرخاشگری و داد و بیدار از انسان بروز کند. این که میزان خشم چقدر است بستگی به عوامل و حوادثی دارد که باعث عصبانیت و بروز خشم می شود. برای کنترل این هیجان درونی، نیاز به یک سری مهارت ها داریم. شناخت و آگاهی از علت وقوع خشم برای کنترل درست این حس کمک زیادی می کند. در این صورت می توانیم ریشه های خشم را یافته و از بروز آن در همان مراحل اولیه پیشگیری کنیم. اما باید توجه کنید که کنترل خشم به معنی نگه داشتن و ابراز نکردن این حس نیست. کنترل خشم به انسان می آموزد تا در مقابل حوادث صبر داشته باشد و خونسردی خود را حفظ کند.

اگر خشم خود را کنترل نکنیم چه می شود؟

انسان با مدیریت و کنترل خشم می تواند جلوی اتفاقات ناگوار زندگی خود را بگیرد. در صورتی که نتوانیم جلوی خشم خود را بگیریم علاوه بر مشکلات روانی و جسمی برایمان ایجاد می شود، اطرافیانمان را از دست می دهیم. به این صورت رفته رفته و با گذشت زمان به فردی تنها تبدیل خواهیم شد.

علت های خشمگین شدن

خشم به علت و عوامل مختلفی رخ می دهد. ممکن است بخاطر مشکلات شخصی برای انسان پیش آید. بخاطر مشکلاتی که دیگران برای فرد بوجود آورده اند. اتفاقات غیر منتظره ای که در زندگی به طور ناگهانی پیش می آیند نیز ممکن است باعث خشم شوند. همین طور حوادثی که باعث آسیب به انسان یا عزیزانش می شود نیز ممکن است خشم به همراه بیاورد. در کل در زندگی انسان همیشه و هر لحظه ممکن است دلایلی برای بروز این احساس پیش آید. اگر خشم انسان ادامه پیدا کند و دائم تکرار شود، باید به فکر درمان و کنترل بود.

انواع خشم

شاید دقت نکرده باشید اما خشم ها نیز انواع مختلفی دارند. برخی از خشم ها احساسی هستند و سبب می شوند قاطعانه موردی بیان شود. در این نوع بیان، نتیجه مثبت است. در این حالت، خشم یک نوع احساس منفی به حساب نمی آید. در بیان این خشم، معمولاً تخریب و پریشانی اتفاق نمی افتد. بلکه انسان با حالت خشم احساس خود را در مورد اتفاقی بیان می کند. به این نوع خشم، خشم اظهار کننده یا خشم جسورانه می گویند. در نوع دیگر خشم با قضاوتی در برابر بی عدالتی مواجه می شویم. این احساس گاهی به دیگران مربوط می شود و حتی ممکن است باعث نفرت شود. این هیجان مربوط به خشم قضاوتی می باشد. در حالتی نیز با رفتارهای پرخاشگرانه روبه رو می شویم که حتی ممکن است به ضرب و شتم و کتک کاری منتهی شوند. رفتارهای مربوط به شکستن اشیاء یا پرت کردن نیز در این دسته قرار می گیرند. به این نوع خشم، خشم رفتاری گویند.
یکی از بدترین انواع خشم، خشم های زبانی هستند. این احساس و هیجان به صورت کلامی و با فریاد بیان می شود. در این نوع خشم تهدید، تمسخر، کنایه زدن، انتقاد، بد و بیراه گفتن و... را مشاهده می کنیم. خشم های آنی نیز از انواع این هیجانات هستند که در یک لحظه بر اثر وقوع مساله ای پیش می آیند. این احساسات همان طور که به صورت لحظه ای پیش می آیند، همان گونه هم به سرعت به آرامش می رسند. از متداول ترین انواع خشم ها باید به خشم تلافی گرایانه اشاره کرد. در این حس، انسان به صورت کاملاً غریزی در پی پاسخی برای برخورد با دلیلی است که وی را ناراحت و عصبانی کرده است. زمانی که احساس می کنید آنقدر خشمگین هستید که کنترل وقایع از دستتان خارج شده، خشم طاقت فرسا دارید. در این حالت شرایط از کنترل خارج می شود. نتیجه ی این خشم معمولاً با حس سرخوردگی و ناامیدی همراه می باشد. اگر شخصی را می شناسید که همیشه خشمگین است و به هر دلیل کوچک و کم اهمیتی عصبانی می شود، خشم مزمن دارد. رفتار و برخوردهای این افراد روی روان و روحیه اطرافیانشان تاثیرات بدی می گذارد. گاهی هم پیش می آید که آدم از خشم، نوعی احساس شرم دارد. زمانی که حس بی لیاقتی، تحقیر، شرم و ناامیدی دارید، امکان دارد این حس را به شکل بدی بروز دهید. در این حالات ممکن است انسان با رفتارهایی عجیب و نگران کننده به خود آسیب برساند. به این گونه خشم ها، خشم خودآزار می گویند.

راه های کنترل خشم

حال که با انواع مختلفی از خشم آشنا شدید به معرفی بعضی از راهکارهای کنترل این حس ناگهانی اشاره می کنیم.
شاید تا به حال کمتر توجه کرده باشید اما ورزش های سبک وقتی خشمگین هستیم، بسیار موثر می باشند. تمرینات سبک و ساده ای مانند پیاده روی و دوچرخه سواری برای کاهش خشم و کسب آرامش بسیار مفیدند. در زمان هایی که احساس خشم و عصبانیت می کنید، روح نیاز به آرامش دارد. موسیقی یکی از روش های به آرامش رسیدن روح است. برای کنترل خشم و عصبانیت خود می توانید به موسیقی های آرام و آهنگ های مورد علاقه ی خود گوش بسپارید. و اما راه دیگری که در زمان بروز خشم بسیار تاثیرگذار خواهد بود، نفس عمیق کشیدن است. این کار مانند آبی است که روی آتش ریخته می شود. در زمان خشم پیشنهاد می کنیم به آرامی شروع به نفس عمیق کشیدن کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا آرامش به شما بازگردد. معکوس شمردن اعداد نیز از راه های جالب و عجیب برای کنترل خشم می باشد. زمانی که عصبانی و خشمگین هستید شروع کنید اعداد را مثلاً از 50 برعکس بشمارید و تا 0 پیش بیایید. مطمئن باشید خشم شما فروکش خواهد کرد. با این کار قدرت تمرکز شما بالا رفته و ضربان قلبتان آرام و منظم می شود. در زمان عصبانیت می توانید از خانه خارج شده و به مکان های سر سبز و دل طبیعت پناه ببرید. آرامشی که از طبیعت به ذهن شما منعکس می شود، باعث کنترل خشم خواهد شد. اگر این کار را تا به حال نکرده اید، پیشنهاد می کنیم حتماً انجام دهید. فضاهای سبز و طبیعی آرامشی خاص به انسان می دهند. در صورتی که از افرادی هستید که عادت به فعالیت دارید، اگر خشمگین شدید به انجام کارهای مفید بپردازید. در زندگی همیشه یک سری کارها هستند که انرژی انسان را افزایش می دهند. ورزش، گل کاری، آشپزی و... از جمله ی این امور هستند. اگر یک بار این کار را امتحان کنید قطعاً از حسی که برایتان بوجود می آید لذت خواهید برد. همچنین در زمان عصبانیت می توانید جملات مفید، مطالب و باورهای مثبت را با خود تکرار کنید. با خود بگویید که من آرام ترین انسان روی زمین هستم. من همیشه انسان آرامی هستم. آرامشی که در وجود من جاری است، کمتر کسی دارد و از این قبیل جملات که بار مثبت به همراه دارند.

سخن پایانی

همه ما در زندگی با مسائلی روبه رو می شویم که برای ما ناراحت کننده هستند. در برخی موارد ما را خشمگین می کنند. ما باید یاد بگیریم که در این لحظات خشم خود را کنترل کنیم تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری نماییم. در این مقاله در مورد علل خشمگین شدن و راهکارهای رفع خشم برای شما صحبت کردیم. با انجام هر کدام از این روش ها به راحتی می توانید در کمتر از چند دقیقه خشم خود را کنترل کرده و به آرامشی نسبی برسید.