چطور بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟ آیا راهی برای تشخیص خراب یا سالم بودن کاتالیزور وجود دارد؟ همه افراد به راحتی نمی‌توانند خراب یا سالم بودن کاتالیزور خودرو را تشخیص دهند.

برای این منظور نیاز به یکسری ابزارهای مخصوص دارند. از طرفی تجربه و مهارت فرد، عامل مهمی است که به او در تشخیص کمک می‌کند. اگر شما هم به دنبال پاسخ سوال « چطور بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟ » هستید، ادامه مقاله را مطالعه کنید.

در صورتی که متوجه خرابی کاتالیزور اتومبیل خود شدید، بهتر است هر چه سریع‌تر برای تعمیر کاتالیزور یا تعویض آن اقدام نمایید. 

از کجا بفهمیم کاتالیزور خودرو سالم است؟

یکی از روش‌ های فهمیدن این موضوع، بررسی قسمت خارجی کاتالیزور است. ابتدا وضعیت ظاهری مبدل کاتالیستی را بررسی می‌کنیم. برای این کار نیازی به خارج کردن آن نیست. وجود آثار ضربه، فرورفتگی، خراشیدگی یا شکستگی می‌تواند نشانه ای از خرابی سلول‌های داخلی مبدل باشد.

دقت داشته باشید که اگر قسمت بدنه و خارجی کاتالیزور سالم باشند، نمی‌توان به طور قطع گفت کاتالیزور خودرو سالم است. بلکه باید آزمایش دیگری انجام دهید. در این مرحله می‌توانید کاتالیزور را از محل خود خارج کنید و سپس تمام قسمت‌های آن را مورد ارزیابی قرار دهید.

مهم‌ترین قسمت کاتالیزور، شبکه لانه زنبوری است. اگر بعد از بررسی این قسمت، مشکلی وجود نداشت؛ کاتالیزور درست کار می‌کند. باید توجه داشت که کاتالیزور خودروها با هم تفاوت دارد. یکی دیگر از روش‌های تشخیص سالم بودن کاتالیزور، بررسی فشار گازهای خروجی است. برای این کار به یک دستگاه فشارسنج نیاز دارید. این دستگاه می‌تواند فشار گازهای خروجی از اگزوز را اندازه‌گیری کند. بالا بودن فشار این گازها نشانگر وجود مشکل است.

تشخیص خرابی کاتالیزور به کمک دیاگ

تشخیص خرابی کاتالیزور به کمک دیاگ نیاز به تخصص دارد. هنگامی که کاتالیزور خودرو خراب می‌شود، برخی از پارامترهای دستگاه دیاگ تغییر می‌کنند. در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم. 

- پارامتر MAP ( Manifold Absolute Pressure)

این پارامتر نشانگر مقدار مکش و فشار منیفولد ورودی (هوا) است. هنگامی که مسیر کاتالیزور بسته می‌شود، یک فشار معکوس در سیستم اگزوز به وجود می آید. در نتیجه این پارامتر کمتر از حد نرمال می‌شود. اگر چنین مسئله ای را مشاهده کردید، ممکن است به علت خرابی کاتالیزور باشد. اما به طور قطع نمی‌توان گفت مبدل کاتالیستی خودرو خراب است.

- پارامتر Calculated Load Value

این پارامتر بیانگر راندمان حجمی موتور است. هنگامی این پارامتر به کمتر از حد نرمال می‌رسد که تنفس موتور دچار اختلال شده باشد. یکی از عللی که باعث بروز این مشکل می‌شود، گرفتگی مسیر اگزوز است.

این گرفتگی در اثر مسدود شدن کاتالیزور یا منبع‌ها و... رخ می‌دهد. با مشاهده این مسئله نمی‌توان به طور قطع گفت کاتالیزور خودرو خراب است. فقط باید به سلامت مبدل کاتالیستی اتومبیل خود شک کنید.  

- ارزیابی عملکرد سنسور اکسیژن

بعضی خودروها دو سنسور اکسیژن به نام Upstream و Downstream  دارند. سنسور اول که قبل از کاتالیزور قرار دارد، مقدار اکسیژن خروجی از موتور را اندازه‌گیری و بررسی می‌کند. سپس با توجه به نتایج، نسبت سوخت و هوا را تنظیم می‌کند.

اما سنسور دوم که بعد از کاتالیزور قرار دارد، مسئول بررسی میزان اکسیژن خروجی از کاتالیزور است. با این کار می‌تواند مقدار بازدهی کاتالیزور را مشخص نماید. هنگامی که عملکرد کاتالیزور نرمال باشد، سنسور دوم Downstream تغییرات چندانی ندارد. افزایش تغییرات این سنسور نشانگر کاهش بازدهی کاتالیزور است.

این مشکل می‌تواند منجر به افزایش 1.5 برابری آلاینده های خروجی شود. این مسئله با روشن شدن چراغ چک همراه است. در چنین شرایطی، خطای کاهش بازدهی کاتالیزور در حافظه ثبت می‌شود. کامپیوتر موتور با توجه به اطلاعات سنسور اول و دوم متوجه خرابی مبدل کاتالیستی می‌شود. 

حالا که پاسخ سوال « چطور بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟ » را متوجه شدید، خوب است اطلاعاتی درباره عوامل خرابی کاتالیزور داشته باشید. 

عوامل خرابی کاتالیزور 

معمولا کاتالیزور خودروهای قدیمی به علت گرفتگی بیش از حد قسمت لانه زنبوری خراب می‌شود. در این شرایط، دود ناشی از احتراق موتور نمی‌تواند از کاتالیزور خارج شود. این امر باعث اختلال در ورود هوا به موتور می‌شود. در نتیجه، افت شدید عملکرد موتور اتفاق می‌افتد. بنابراین رایج‌ترین علت خرابی کاتالیزور، مسدود شدن قسمت شبکه ای آن است.

یکی دیگر از علل خرابی کاتالیزور، خرابی واشر سرسیلندر است. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، روغن و آب وارد محفظه احتراق می‌شوند. این امر باعث آلودگی گازهای خروجی و آسیب دیدگی کاتالیزور می‌شود. 

معیوب بودن سیستم جرقه‌زنی خودرو هم عامل دیگری است که در خرابی مبدل کاتالیستی نقش دارد. خرابی این سیستم باعث می‌شود مخلوط هوا و سوخت به صورت کامل نسوزد. گازهایی که در اثر احتراق ناقص تولید می‌شوند می‌توانند کاتالیزور را خراب کنند. 

از دیگر عوامل خرابی کاتالیزور خودرو می‌توان به گرم شدن بیش از حد موتور و صدمه دیدن پوسته کاتالیزور اشاره کرد. در این شرایط، کارکرد مبدل مختل می‌شود. فرقی نمی‌کند کاتالیزور خودروی شما به چه علتی خراب شده است. در هر صورت ابتدا باید عملیات عیب‌یابی را انجام دهید و سپس کاتالیزور را تعویض کنید. در غیر این صورت، عملکرد کاتالیزور با گذشت زمان دچار مشکل می‌شود.

سخن پایانی در مورد اینکه چطور بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟

ما در این مقاله به پرسش « چطور بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟ » پاسخ دادیم. کاتالیزور یک قطعه حساس و گران‌قیمت در خودرو است که نقش مهمی در کاهش آلایندگی محیط دارد. مبدل کاتالیستی خودرو می‌تواند گازهای خطرناک ناشی از احتراق موتور را به گازهای کم‌خطر یا بی‌خطر تبدیل کند. به همین علت باید به سلامت آن اهمیت داد.

خرابی این قطعه همراه با علائمی مانند روشن شدن چراغ چک، کاهش توان و قدرت خودرو، استشمام بوی نامطبوع، استارت سخت، شنیدن صداهای غیرعادی از زیر ماشین و تغییر در مصرف سوخت است. با مشاهده این علائم به سلامت کاتالیزور خودرو شک کنید و وضعیت آن را بررسی کنید. در صورت نیاز اقدام به تعمیر کاتالیزور یا تعویض آن نمایید. برای رفع انواع خرابی و مشکلات خودرو به تعمیرگاه معتبر مراجعه نمایید. در این قسمت لیستی از تعمیرگاه های معتبر خودرو را می‌توانید مشاهده کنید.