Skip to main content
| Super User

قانون تجارت چیست ؟

20 مرداد, 1401

قانون تجارت چیست، تجارت و انجام‌دادن معامله‌های مربوط به بخش تجاری از قدیم رواج داشته و گسترش‌ یافته است.

افراد در جای جای دنیا و یا جهان به کار تجارت مشغول هستند. درحقیقت تجارت یا خریدوفروش قسمتی جداناپذیر از ارتباط مردم و جامعه‌ها را تشکیل می‌دهد. در این زمانه اکثریت کشورها به اهمیت بالایی که تجارت به خود اختصاص داده است آگاه هستند و می‌دانند که بر معامله‌های ساده و آسان تجاری تا تبادلات قراردادهای تجاری جهانی، دارای قوانین و مقرراتی هستند. قانون تجارت ایران هم مانند سایر مکان‌ها به این صورت تصویب شده است و با عنوان قانون ما در تبادلات تجاری در درون کشور حکم‌فرما می‌باشد.


تاریخچه قانون تجارت


قبل از تصویب شدن قانون تجارت، قوانین دینی به‌عنوان مقررات بر رابطه‌ها و تبادلات تجاری حکم‌فرما بوده است. اگر در موضوع و مسائل تجاری مشکل یا اختلافی به وجود می‌آمد، مقررات حکم فرما قوانین دینی و قانون مدنی عمومی بوده است که در مجموعه‌ای از جمع تاجران حل می‌شده است. قانون تجارت برای نخستین بار در سال 1303 به تصویب رسیده است.


قانون تجارت چیست؟


قانون تجارت، قوانین و مقرراتی در زمینه حق و حقوق تجارت می‌باشد. حق‌وحقوق تجارت مجموعه‌ای از قوانین می‌باشد که بر ارتباط و رابطه بازرگان ها و عمل‌های تجارتی حکم‌فرما است؛ پس قانون تجارت درواقع در زمینه امور تجاری و امور مربوط به بازرگان‌ها است.


چند مورد از مهم‌ترین نکته‌ها در قانون تجارت


چندین نکته مهم در قانون تجارت وجود دارد که باید آنها را مدنظر قرار دهید که حال به چند مورد اشاره می‌کنیم:
• تاجر به کسی گفته می‌شود که شغل معمولی خود را دادوستد و معامله‌های تجاری قرار دهد.
• خرید انواع اموال منقول که به‌منظور فروش رفتن یا اجاره دادن تجاری می‌باشد.
• شروع به کارکردن در هر قسمت کارخانه تجارتی می‌باشد به‌شرط اینکه به‌منظور رفع نیازهای شخصی خود نباشد.


تقسیم‌بندی قانون تجارت


قوانین تجارت تشکیل شده از حدود ۱۶ باب و 600 می‌باشد. شیوه تقسیم‌بندی موارد این قانون به شکل زیر می‌باشد:


باب اول

تاجران و معامله‌های تجاری: از ماده 1 شروع شده و در ماده 5 اتمام یافته، قوانین تجارت است که به تعریف کردن تاجران و کارهای تجاری آن ها پرداخته شده است.


باب دوم

دفتر تجارتی و دفتر ثبت تجارتی: شروع شده از ماده 6 و تا ماده 19 ادامه داشته که نکاتی درمورد دفاتر تجارتی و چگونگی ثبت آن پرداخته است.


باب سوم

شرکت‌های تجارتی: این گروه از ماده 21 تا ماده 93 قانون بوده است که طی سالیان سال در 1347، تعداد 300 ماده جدید درمورد شرکت‌ها جایگزین آن شده است. پس این ماده 21 تا ماده 93 به 300 تبصره تبدیل شده است. از تبصره 300 به بعد که جایگزین شده بود، ماده قانونی دوباره از تبصره 94 از اول شروع شده است. از ماده 94 تا ماده 222 به دیگر شرکت‌های تجاری مثل مسئولیت کم، تضمینی، تعاونی و... پرداخته می‌شود.


باب چهارم

برات، فته طلب، چک: از تبصره 223 تا 319 به مطالبی مثل سفته و برات پرداخته شده است.


باب پنجم

سند در وجه حامل: که از ماده 320 تا ماده 334 ادامه داشته است.

 

باب ششم

دلالی: از ماده 335 تا ماده 356 به مطالبی درباره دلال، کارمزد دلال و... پرداخته شده است.


باب هفتم

کمیسیون: از ماده 357 تا ماده 376 می‌باشد که مربوط به موضوع کمیسیون است.


باب هشتم

قرارداد حمل و نقل: از ماده 377 تا ماده 394 است که به مطالب مسئول حمل‌ونقل، قرارداد حمل و نقل و مسئولیت متصدی حمل و نقل توجه شده است.


باب نهم

قائم مقام تجارتی و سایر منتخبان تجارتی: از ماده 395 شروع و تا ماده 401 ادامه داشته است.


باب دهم


ضمانت: از ماده 402 تا ماده 411 که نکته‌هایی راجع به ضمانت و ضامن نوشته شده است.


باب یازدهم

ورشکستگی: از ماده 412 تا ماده 540 است که موضوع و مطالبی درمورد ورشکستگی، مصادره اموال ورشکسته، فروختن اموال و پرداخت طلب‌ها، تشخیص میزان طلب‌های طلبکاران و موارد دیگر را توضیح داده است.


باب دوازدهم

در ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب: از ماده 541 تا ماده 560 به دو مورد ویژه از ورشکستگی یعنی ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب مطالبی گفته شده است.


باب سیزدهم

در اعاده اعتبار: از ماده 561 تا ماده 575 به مطلب اعاده اعتبار تاجری که کل حق‌وحقوق خود را پرداخت کرده باشد می‌پردازد.


باب چهاردهم

نام تجاری: از ماده 576 تا ماده 582 مشخص کننده قوانین حکم فرما بر نام تجارتی می‌باشد.


باب پانزدهم

شخصیت حقوقی: از ماده 583 تا ماده 591 قوانینی درمورد اشخاص حقوقی، محل سکونت و ساکن و حق و وظایف آنها مشخص شده است.


باب شانزدهم

قوانین نهایی: از ماده 592 تا ماده 600 مقررات نهایی قانون تجارت گفته شده است.


کلام پایانی


در این مقاله راجع به قانون تجارت، تاریخچه مربوط به قانون تجارت، چند مورد از مهم‌ترین نکاتی که در قانون تجارت اثرگذار است و همچنین درمورد تقسیم‌بندی قانون تجارت صحبت کردیم. در تقسیم بندی قوانین مربوط به تجارت دیدیم که هرباب مربوط به شغلی است و دارای ماده و تبصره مختص خودش می‌باشد که نمی‌تواند در دیگری دخیل باشد.

تقسیم بندی قانون تجارت مربوط به معامله‌های تجاری، دفترهای مختص تجارت، سندهای تجاری و چک، دلالی، کمیسیون، قرارداد حمل‌ونقل، ضمانت، ورشکستگی، نام تجاری و موارد دیگری که مطالب مرتبط به ماده و تبصره‌ها می‌باشد شما می‌توانید با آگاهی داشتن از این قوانین کسب‌وکار یا تجارت خود را به‌خوبی مدیریت کنید.