آزمون های ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان با توجه به سن، وضعیت و میزان رشد کودک انجام می شوند. متخصصین شنوایی شناس با استفاده از تست های رفتاری به بررسی واکنش های کودک در پاسخ به صداهای مختلف می پردازند. برای ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان نوپا از الکترود یا پروب استفاده می شود.

الکترود، نوعی حسگر است که شبیه برچسب های کوچکی می باشد. شنوایی سنج، این برچسب ها را در مناطق مشخصی قرار می دهد و با کمک آنها ارزیابی صدا را انجام می دهد. پروب، وسیله کوچکی است که درون گوش کودک قرار می گیرد و برای سنجش میزان شنوایی به کار می رود. این آزمون ها نیازی به پاسخ کلامی ندارند. گاهی اوقات برای آزمایش شنوایی در کودکان بزرگتر از آزمون ارزیابی صدا استفاده می کنند. با انجام این آزمون ها مشخص می شود که کودک تا چه حد می تواند به صدا یا کلمات پخش شده پاسخ دهد. شدت و فرکانس صداهایی که پخش می شوند، متفاوت هستند یا آزمون را در محیط هایی انجام می دهند که سر و صدا وجود دارد. 

آزمون های ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان

- تست abr

تست ABR با نام آزمون پاسخ شنیداری ساقه مغز هم شناخته می شود. شنوایی شناس در این آزمون، به بررسی وجود کاهش شنوایی حسی _ عصبی می پردازد. علاوه بر این، نحوه واکنش مغز به صدا را نیز اندازه گیری می کند. معمولا تست ای بی آر  برای ارزیابی میزان شنوایی کودکان و نوزادان و افراد سخت آزمون به کار می رود. 

روش انجام تست ABR 

شنوایی شناس در ابتدا تعدادی الکترود (حسگر) را بر روی پوست سر و پشت گوش های کودک قرار می دهد. این الکترودها به کامپیوتر متصل هستند. سپس هدفون های کوچکی را درون گوش کودک قرار می دهد. از طریق این گوشی، صداهایی به گوش فرستاده می شوند. حسگرها (الکترودها) پاسخ مغز را به صداها اندازه گیری می کنند. نتایج این فرایند در کامپیوتر به نمایش درمی آید. 

- تست assr

این تست به آزمون ABR شباهت دارد. معمولا برای اینکه بتوانند تست ASSR را انجام دهند، نوزاد را باید بخوابانند. 

نحوه انجام تست ASSR

لازم است تا نوزاد کاملا آرام باشد. در ابتدا، صدایی را به مجرای گوش نوزاد می فرستند. مغز نوزاد به صدای فرستاده شده واکنش نشان می دهد. دستگاه این پیغام ها را دریافت می کند. شنوایی شناس از طریق بررسی این نتایج می تواند میزان کم شنوایی کودک را تشخیص دهد. متخصص شنوایی سنجی از تست ASSR به جای آزمایش ABR استفاده نمی کند. بلکه برای بررسی دقیق وضعیت شنوایی کودک، از این تست همراه با تست ای بی آر استفاده می کند. 

- آزمایش oae

برای غربالگری نوزادان در بیمارستان ها از تست های ABR و OAE استفاده می کنند. ممکن است برخی از کودکان در این آزمون ها رد شوند. در این حالت، آزمون دوباره تکرار می شود. تست OAE یا آزمون گسیل صوتی گوش را برای نوزادان و کودکان خردسال به کار می برند. 

نحوه انجام تست oae

در این آزمون، متخصص شنوایی شناس یک پروب کوچک را درون گوش کودک قرار می دهد. این پروب شبیه گوشی است و صدا از طریق آن ارسال می گردد. پاسخی که گوش داخلی به صداها می دهد توسط این پروب ضبط و اندازه گیری می شود. بررسی نتایج تست OAE، وجود کم شنوایی در کودک را نشان می دهد. اما نمی تواند تفاوت بین کاهش شنوایی انتقالی و حسی – عصبی یا مقدار کم شنوایی را تعیین کند. علاوه بر این، شنوایی شناس متوجه سلامت حلزون شنوایی می شود. 

پاسخ تست OAE

- پاسخ مثبت (قابل قبول) :

هنگامی که جواب این تست قابل قبول باشد، نشان می دهد که میزان شنوایی کودک طبیعی یا در حد طبیعی است.

- پاسخ منفی (رد) :

وجود مشکل در گوش باعث می شود تا نتیجه تست رد شود. در این حالت نیاز به انجام آزمایش های بیشتری می باشد. در برخی مواقع، علت این مسئله، جرم، عفونت یا مایع در گوش است. 

تمپانومتری Tympanometry

تمپانومتری، آزمون شنوایی نیست. بلکه شنوایی شناس با کمک آن می تواند متوجه صحت عملکرد پرده گوش شود و مشکلات گوش میانی را شناسایی کند. یکی از مواردی که با استفاده از تمپانومتری می توان آن را تشخیص داد، وجود مایعات در پشت پرده گوش است. 

نحوه ی تمپانومتری

در ابتدا، پروب کوچکی را درون مجرای گوش کودک قرار می دهند. این پروب، هوا را به داخل گوش منتقل می کند. این امر موجب حرکت پرده گوش می شود. درون پروب، ابزاری وجود دارد که می تواند حرکت پرده گوش را ضبط کند. این حرکات به صورت نمودارهایی ثبت می شوند. به این نمودارها، تیمپانوگرام می گویند. شنوایی شناس با بررسی تیمپانوگرام می تواند مشکلات گوش را تشخیص دهد. 
کودک باید در طول آزمایش، آرام بنشیند. در بیشتر موارد، هنگامی از این روش استفاده می کنند که کودک در خواب عمیق باشد. 

 رفلکس اکوستیک

این آزمون با نام رفلکس عضله گوش میانی (MEMR) شناخته می شود. شنوایی شناس با استفاده از این آزمون می تواند واکنش گوش نسبت به صداهای بسیار بلند را بررسی کند. عفونت گوش میانی در بیشتر کودکان و نوزادان مشاهده می شود. به همین علت، آزمون های رفلکس اکوستیک و تمپانومتری اهمیت زیادی دارند. در حالت معمول، هنگامی که صدای بسیار بلندی به گوش می رسد، یک عضله کوچک در آن سفت می شود. به این وضعیت، رفلکس صوتی می گویند. 

نحوه آزمون رفلکس اکوستیک

در ابتدا، متخصص شنوایی شناس یک پروب لاستیکی نرم را داخل گوش کودک قرار می دهد. سپس از طریق آن، یکسری صداهای بلند را به گوش ارسال می کند. دستگاه با بررسی صداهای ضبط شده، نشان می دهد که در چه زمانی صدا باعث ایجاد رفلکس شده است. در مواقعی که فرد دچار کم شنوایی شدید باشد، ممکن است رفلکسی ایجاد نشود یا برای ایجاد رفلکس نیاز به صدای خیلی بلندی باشد. 

بهترین زمان برای انجام تست شنوایی سنجی نوزادان

معمولا تست های غربالگری شنوایی ABR و OAE در همان بدو تولد برای نوزادان انجام می شوند. این کار باعث می شود تا در صورت وجود مشکلات شنوایی، در همان ابتدا تشخیص داده شوند. اختلالات شنوایی نوزادان باید تا قبل از 3 ماهگی شناسایی شوند. مراحل درمانی هم قبل از 6 ماهگی باید برای نوزاد انجام شوند. البته همیشه نوزادان به صورت مادرزادی دچار مشکلات کم شنوایی نمی شوند. گاهی اوقات عفونت، ضربه، صداهای خیلی بلند، نویزها و ... می توانند علت مشکلات شنوایی در نوزادان و کودکان باشند. 
در بیشتر مواقع، مشکلات کم شنوایی در دوران کودکی تا نوجوانی رخ می دهند. بنابراین باید تست های شنوایی به صورت منظم انجام شوند. اگر تست شنوایی نوزاد شما منفی بود باید این تست 3 ماه بعد تکرار شود. افرادی که تست شنوایی نوزاد آنها مثبت بوده است هم باید در 6 ماهگی و 1 سالگی، تست شنوایی را انجام دهند. 

سخن پایانی 

آزمون های مختلفی برای ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان به کار می روند. این آزمون ها اهمیت زیادی دارند. چرا که شنوایی نوزاد می تواند زمینه ساز رشد گفتار او شود. اگر نوزاد نشنود، نمی تواند با اطرافیان و محیط خود ارتباط برقرار نماید و قادر نیست به خوبی صحبت کند. برای سنجش شنوایی نوزاد خود به شنوایی شناس مراجعه کنید. شنوایی سنجی در شیراز تحت نظر متخصص و با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام می شود.