افسردگی پس از زایمان ، یکی از شایع ترین مشکلاتی می باشد که برای مادران به وجود می آید. این مشکل از بین 100 خانم که صاحب نوزاد شده ند، بر روی 10 تا 15 نفر آنها تاثیر می گذارد. افسردگی پس از زایمان معمولا در طول چند ماه ابتدایی بعد از تولد نوزاد ایجاد می شود. در صورتی که درمان نشود، می تواند بیشتر از

یک سال ادامه داشته باشد. امادر صورت تشخیص و درمان به موقع، بهبود این مشکل سریع تر خواهد بود. افسردگی پس از زایمان علاوه بر تاثیر بر سلامتی مادر بر سلامتی نوزاد نیز تاثیر می گذارد. افسردگی پس از زمان به خودی خود درمان نمی شود. بلکه نیازمند درمان تخصصی و مداوم می باشد تا به صورت کامل رفع شود. در این مقاله با علائم و علل ایجاد افسردگی پس از زایمان آشنا می شوید. با ما همراه باشید.

تغییرات خلقی زنان پس از زایمان

برای توصیف تغییرات خلقی زنان پس از زایمان از سه اصطلاح استفاده می شود که عبارتند از:

1- بیبی بلو

برای بیش از 70 درصد زنان پس از زایمان، بیبی بلو اتفاق می افتد. در این مورد به طور ناگهانی دچار تغییرات خلقی می شوید. بعنوان مثال، ممکن است به طور ناگهانی شادی بسیار و سپس ناراحتی زیاد را احساس نمایید. حتی امکان دارد بی دلیل گریه کنید. بیبی بلو تنها چند ساعت و حداکثر 1 الی 2 هفته پس از زایمان دوام می آورد.

2- افسردگی پس از زایمان

این نوع از افسردگی از چند روز تا چند ماه پس از زایمان رخ می دهد. افسردگی پس از زایمان تنها مختص به فرزند اول نیست و ممکن است برای تولد هر کدام از فرزندان اتفاق بیفتد. احساساتی که در افسردگی پس از زایمان وجود دارد مانند احساسات بیبی بلو می باشد. اما شدت آنها بیشتر و بسیار قوی تر است. افسردگی پس از زایمان، شما را از انجام کارهای روزانه باز می دارد و توانایی و عملکرد شما را تحت تاثیر قرار می دهد.

3- روان پریشی پس از زایمان

روان پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی جدی تلقی می شود. این بیماری به سرعت پیشرفت می کند و اغلب در 3 ماه اول به دنیا آمدن نوزاد اتفاق میفتد. در این نوع از بیماری، مادران به تدریج ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و دچار توهمات بینایی و شنوایی می شوند. در برخی از موارد ممکن است به علت خطر آسیب رساندن به خود یا دیگران دستور بستری صادر شود.

افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان شامل تغییرات فیزیکی، احساسی و رفتاری می باشد که در بسیاری از زنان پس از به دنیا آوردن فرزند به وجود می آید. تشخیص افسردگی پس از زایمان تنها بر اساس مدت زمان بین زایمان و شروع افسردگی نیست. بلکه شدت افسردگی نیز برای تشخیص، تاثیر گذار است. افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی، رفتاری و روانی مرتبط می باشد. این افسردگی طیف وسیعی از تغییرات جسمی و احساسی را در بر می گیرد که بسیاری از مادران آن را تجربه می کنند.

علائم افسردگی پس از زایمان

افسردگی بعد از زایمان می تواند در هر زمان از اولین سال پس از زایمان شروع شود. تشخیص درست علائم افسردگی پس از زایمان بسیار سخت می باشد. رایج ترین علائم افسردگی پس از زایمان عبارتند از:
• اختلال در خواب و احساس خواب آلودگی در طول روز
• تغییر اشتها
• خستگی شدید و کمبود انرژی
• احساس مداوم غم و اندوه
• میل جنسی پایین
• عدم ارتباط عاطفی با نوزاد
• مشکل تمرکز یا تصمیم گیری
• تغییر خلق و خو
• فکر کردن به خودکشی یا آسیب به خود
• احساس گناه، ناامیدی و سرزنش
• عدم تمایل به ارتباط با دیگران
• داشتن احساسات تحریک پذیر یا بی احساس بودن
• گریه مداوم
• عصبانیت های شدید و غیر قابل کنترل

علائم ذکر شده می توانند بر زندگی روزمره مادر و روابط مادر با کودک، خانواده و دوستان تاثیر بگذارند. بسیاری از زنان در ابتدا نمی توانند باور کنند که دچار افسردگی بعد از زایمان شده اند. زیرا علائم افسردگی بعد از زایمان ممکن است به تدریج ایجاد شود. همچنین بعضی از افراد ممکن است با خانواده و دوستان خود صحبت نکنند. زیرا نگران هستند که توسط اطرافیان مورد قضاوت قرار گیرند. علائم قابل مشاهده افسردگی پس از زایمان توسط اطرافیان عبارتند از:

• گریه بی دلیل فرد
• ارتباط برقرار نکردن با دیگران
• منفی گویی و نا امیدی
• کوتاهی در امور مربوط به خود مانند عوض نکردن لباس ها
• بی توجهی به گذر زمان
• از دست دادن شوخ طبعی
• داشتن نگرانی بی مورد درباره سلامت نوزاد

در صورت مشاهده هر یک از موارد فوق یا داشتن احساس افسردگی، باید به پزشک مراجعه نمود. زیرا در صورت عدم درمان، افسردگی پس از زایمان ممکن است ماه ها یا سال ها ادامه یابد.

علت ایجاد افسردگی پس از زایمان

بچه دار شدن یک واقعیت تغییر دهنده در زندگی می باشد که در برخی مواقع می تواند افسردگی بعد از زایمان را تحریک کند. سازگاری با این واقعیت و پذیرش پدر یا مادر شدن، غالبا زمان بر است. هر چند که مراقبت از کودک نیز می تواند استرس زا و طاقت فرسا باشد. اگر به افسردگی پس از زایمان مبتلا شدید، نیازی نیست که خودتان را سرزنش کنید. باید بدانید که شما هیچ اشتباهی مرتکب نشدید. محققان معتقدند که این اتفاق برای افراد مختلفی با دلایل متفاوتی اتفاق می افتد. د رواقع علت اصلی افسردگی پس از زایمان هنوز کاملا مشخص نیست. اما برخی از علت های ایجاد آن عبارتند از:

• داشتن سابقه مشکلات بهداشت روان به ویژه افسردگی در سنین پایین
• سابقه افسردگی قبل از بارداری یا در دوران بارداری
• داشتن مشکلات سلامت روان در بارداری
• درگیری های زناشویی
• گذراندن یک دوران استرس زا در طول بارداری
• به هم خوردن تعادل هورمون ها
• کمبود خواب
• کمبود اعتماد به نفس
• رابطه عاطفی نامناسب با شریک جنسی
• سن مادر هنگام بارداری (هر چه سن مادر کمتر باشد، احتمال ابتلا به تفسردگی افزایش می یابد.)
• داشتن فرزندی با مشکلات و بیماری خاص
• نداشتن حامی عاطفی مانند همسر، خانواده و دوستان
• استرس و اضطراب

درمان افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان برای بیمار، ناراحت کننده و ترسناک می باشد و باعث ایجاد تنهایی می شود. اما خوشبختانه پشتیبانی و روش های درمانی موثری برای این عارضه در دسترس است. اگر خانمی فکر می کند که افسردگی پس از زایمان دارد، باید در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کند. اکثر بیماران با درمان های حمایتی بهبودی کامل می یابند. اگرچه ممکن است درمان افسردگی بعد از زایمان زمان بر باشد. انواع روش های درمان افسردگی پس از زایمان عبارتند از:

• درمان های خودیاری و حمایتی

درمان های خودیاری به روش های مختلفی انجام می شود که در ادامه مهمترین انها را معرفی می کنیم.

- بیمار باید با همسر، دوستان و خانواده خود ارتباط داشته باشد. اطرافیان باید او را درک و حمایت کنند. همچنین بیمار باید کمک اطرافیان را بپذیرد و از آنها بخواهد که در نگهداری نوزاد و کارهای خانه به او کمک کنند.

- فرد مبتلا به افسردگی پس از زایمان باید برای خود وقت بگذارد. همچنین فعالیت های رضایت بخش و آرام بخشی مانند پیاده روی، گوش دادن به موسیقی، کتاب خواندن و دوش گرفتن با آب گرم را انجام دهد.

- بیمار باید هر زمانی که می تواند استراحت کند. اگر چه پس از زایمان استراحت کردن به دلیل مراقبت از نوزاد و شیردهی سخت است. در نتیجه همسر بیمار باید در کار شبانه به بیمار کمک کند.

- فرد مبتلا به افسردگی پی از زایمان برای تقویت روحیه خود، به طور منظم ورزش نماید.

- بیمار رژیم غذایی منظم، سالم و طولانی مدت داشته باشد.

- بیمار باید از استعمال دخانیات و نوشیدن الکل پرهیز کند. زیرا این امر می تواند افسردگی او را تشدید نماید.

• روان درمانی

صحبت در مورد نگرانی ‌ها با یک روان درمانگر می‌ تواند کمک کننده باشد. به روان درمانی، درمان روان شناختی، گفتگو درمانی یا مشاوره سلامت روانی نیز می گویند. درمان روان شناختی از اولین روش ها برای درمان افسردگی پس از زایمان می باشد. یکی از روش های درمانی روانشناختی، رفتار درمانی است. هدف از رفتار درمانی، تغییر رفتار منفی به رفتار مثبت و ایجاد مثبت اندیشی می باشد. رفتار درمانی معمولا 3 الی 4 ماه طول می کشد. درمان بین فردی یکی دیگر از انواع درمان های روانشناختی است. درمان بین فردی شامل گفتگو با یک درمانگر در مورد شناسایی مشکلات روابط بیمار با خانواده، دوستان و نحوه برخورد آنها با افسردگی می باشد. درمان بین فردی معمولا 3 الی 4 ماه طول می کشد.

• دارو درمانی

در صورت افسردگی متوسط تا شدید و عدم تمایل به درمان روانشناختی، پزشک ممکن است برای درمان افسردگی پس از زایمان از داروهای ضد افسردگی استفاده کند. همچنین ممکن است در صورت داشتن سابقه افسردگی یا افسردگی خفیف پس از زایمان، برای بیمار داروهای ضد افسردگی تجویز شود. داروهای ضد افسردگی با ایجاد تعادل مواد شیمیایی موجود در مغز، باعث بهبودی خلق و خوی بیمار می شوند. داروهای ضد افسردگی علائم تحریک پذیری، عدم تمرکز و بی خوابی را کاهش داده و به بیمار کمک می کنند که بتواند با نوزاد خود رابطه مناسبی داشته باشد. تاثیر داروهای ضد افسردگی حداقل یک هفته پس از مصرف شروع می شود. بنابراین در صورت عدم احساس بهبودی باید درمان ادامه یابد. پس از احساس بهبودی بیمار باید تا 6 ماه داروهای ضد افسردگی را مصرف نماید. در صورت قطع زود هنگام این داروها، ممکن است افسردگی بعد از زایمان مجددا شروع شود.

سخن پایانی

اگر شما نیز به تازگی زایمان کرده اید و بعد از مدتی علائم گفته شده را در خود دیدید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. زیرا پزشک از پیشرف افسردگی جلوگیری کرده و راهی برای درمان آن به شما ارائه می دهد.