گیربکس اتوماتیک تعویض دنده را به صورت خودکار انجام می دهد، بنابراین بسیاری از رانندگان درک خوبی از این قطعه و عملکرد آن ندارند. تفاوت گیربکس اتومات و گیربکس با تعویض دستی در این است که تعویض دنده در گیربکس دستی برعکس اتومات، باید به صورت مداوم توسط فرد راننده انجام شود.

گیربکس اتوماتیک چیست؟

گیربکس اتوماتیک که به آن گیربکس اتومات نیز گفته می‌شود، از نظر عملکردی دارای سیستم پیچیده ای می باشد. ممکن است برای بسیاری از ما عملکرد یک سیستم ماشین که دارای گیربکس اتوماتیک است، ساده به نظر برسد، ولی گیربکس اتومات و یا گیربکس های معمولی در ماشین بسیار پیچیده هستند. با استفاده از گیربکس اتوماتیک به راحتی می توان تعویض دنده را به صورت خودکار انجام داد.

تاریخچه گیربکس اتوماتیک

در سال ۱۹۳۴ شرکت جنرال موتورز و REO برای خودروهای نیمه اتوماتیک گیربکس به بازار عرضه کردند. این مدل گیربکس در مقایسه با گیربکس های دستی سنتی چالش‌های کمتری داشتند. ولی در این نوع همچنان لازم بود از کلاچ برای تعویض دنده استفاده شود. گیربکس GM نخستین گیربکس در نوع خود بود که در آن از گیربکس سیاره ای با کنترل هیدرولیکی استفاده شد. با کمک این گیربکس دنده ها می توانستند با در نظر گرفتن سرعت حرکت خودرو جابجا شوند.
گیربکس سیاره‌ای از عوامل تاثیرگذار برای پیشرفت گیربکس اتوماتیک مدرن به شمار می‌آید. جنرال موتورز نخستین شرکتی بود که توانست از این نسخه با کنترل های هیدرولیک استفاده کند. این نوآوری در واقع مربوط به اختراع ۱۹۰۰ توسط ویلسون پیلچر بود. در این فناوری ۴ دنده جلو در دو قطار وجود داشت که امکان جابجایی آنها با کمک یک اهرم وجود داشت.

اجزا گیربکس خودکار (اتوماتیک)

یک گیربکس اتوماتیک یا خودکار شامل اجزای زیر می باشد:
مبدل گشتاور یا تورگ کانورتر(Torque Converter)
مجموعه کلاچ های چند صفحه ای
مجموعه خورشیدی یا سیاره ای
شافت خروجی گیربکس

تفاوت اصلی گیربکس اتوماتیک و گیربکس دستی چیست؟

در یک خودرو با گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ وجود ندارد. در خودروهایی که دارای گیربکس اتوماتیک هستند، هیچ گونه تغییر دنده ای وجود ندارد. خودروهایی که دارای گیربکس اتوماتیک هستند، در آنها پدال کلاچ وجود ندارد. زمانی که گیربکس در حالت درایو قرار می گیرد، به طور اتوماتیک همه چیز انجام می شود.

انواع گیربکس اتوماتیک

گیربکس های اتوماتیک دارای انواع مختلفی هستند و عملکرد آنها به گونه های متفاوت می باشد انواع این گیربکس ها شامل موارد زیر است:
گیربکس اتوماتیک AMT
گیربکس اتوماتیک AT
گیربکس اتوماتیکDCT
گیربکس‌اتوماتیک CVT

وظیفه گیربکس اتوماتیک چیست؟

گیربکس های اتوماتیک برای ایجاد راحتی و کار بهتر رانندگی طراحی شده‌اند. این گیربکس ها از مزایای زیادی برخوردارند. وظیفه گیربکس کنترل تعادل میان سرعت و نیرو است. گیربکس اتوماتیک باعث می شود تا این وظیفه آسان تر از قبل انجام شود. گیربکس های اتوماتیک باعث راحتی راننده شده و با کمک آنها راننده برای تعویض دنده نیاز به مهارت خاصی نخواهد داشت. در گیربکس های معمولی در صورتی که هماهنگی لازم میان سرعت چرخ دنده ها و تغییر دنده ها به درستی صورت نگیرد، موجب خسارت فنی به گیربکس می‌شود. در نتیجه گیربکس نیاز به تعمیر پیدا می‌کند. ولی در گیربکس اتوماتیک به طور خودکار با استفاده از یک اهرم وضعیت دنده ها و بیشتر فشار دادن پدال گاز دنده را تغییر داده و در نتیجه شما نیازی به تعمیر گیربکس به طور مداوم ندارید‌.

گیربکس اتوماتیک چگونه کار می کند؟

در بیشتر خودروها نوعی گیربکس اتومات وجود دارد که به آن گیربکس اتوماتیک سیاره ای هیدرولیک می گویند. نسخه بزرگ این گیربکس در تجهیزات صنعتی و تجاری و خودروهای سنگین نیز به کار می رود. در متداول ترین نمونه های گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده از نیروی هیدرولیکی استفاده می شود. این نوع گیربکس ها یک مبدل گشتاور و یا جفت مایع رو با چرخ دنده ترکیب کرده و برای خودرو محدوده لازم را فراهم می‌ کنند. مبدل گشتاور باعث اتصال موتور به گیربکس شده و از مایع تحت فشار جهت انتقال نیرو به چرخ دنده ها استفاده می کند. در واقع می‌توان گفت این دستگاه جایگزین خوبی برای کلاچ اصطکاکی دستی شده و با کمک آن خودرو می‌تواند بدون توقف کامل متوقف شود.

مزایای گیربکس اتوماتیک در مقایسه با گیربکس دستی

یکی از مزایای مهمی که گیربکس اتوماتیک دارد، توانایی رانندگی بدون نیاز به کلاچ می باشد. در این گیربکس ها نیازی به کلاچ برای تعویض دنده به صورت دستی و نظارت بر سرعت سنج جهت انجام تعویض ‌های لازم نیست. در نتیجه گیربکس های اتوماتیک باعث می ‌شوند تا راننده بتواند بر روی وظیفه رانندگی خود تمرکز بیشتری داشته باشد. برای اغلب رانندگان کنترل گیربکس اتوماتیک در سرعت های پایین در مقایسه با گیربکس های دستی آسان تر است. گیربکس های اتوماتیک هیدرولیک باعث ایجاد پدیده ای به نام خزش در حالت آرام می شوند. در این پدیده خودرو تشویق می شود حتی در زمان دور آرام به جلو حرکت کند.