انواع روش های تصفیه فاضلاب شهری
فاضلاب به آبی گفته می شود که قبلا تا حدودی از آن استفاده شده باشد. آبی که در منزل مصرف می شود، آب مورد استفاده برای مشاغل یا صنایع و همچنین آب به دست آمده از بارش باران و برف به عنوان فاضلاب شناخته می شود.
بنا به دلایل مختلفی می توان نسبت به تصفیه فاضلاب شهری اقدام کرد. برای تصفیه فاضلاب شهری روش های مختلفی وجود دارد. ما در این مقاله شما را با انواع روش های تصفیه فاضلاب شهری بیشتر آشنا می کنیم.
تصفیه فاضلاب شهری
امروزه افزایش جمعیت روی منابع آب تاثیر زیادی گذاشته است. تصفیه فاضلاب نیازمند روش ها و فناوری های نوآورانه است که از جمله آنها می توان اکسیداسیون، رسوب شیمیایی و یا جذب در محیط های مختلف را نام برد. این کار موجب می شود تا آلاینده های مختلف که در فاضلاب وجود دارد از آن جدا شده و آبی تمیز و سالم به محیط اطراف وارد شود.
انواع فاضلاب شهری
بر اساس مواد تشکیل دهنده ای که فاضلاب ها دارند می توان آنها را در سه دسته تقسیم بندی کرد:
- آب سیاه: این نوع فاضلاب از مدفوع انسان و دیگر آلاینده های برآمده از حمام و توالت به وجود می آید و در آن میکروب باکتری ویروس و عوامل بیماری زای مختلف وجود دارد.
- آب خاکستری: در این فاضلاب مایعات غیر خطرناک ساختمان های مسکونی و تجاری وجود دارد که از منابع مختلفی مثل دوش و ظرفشویی به دست می آید. در مقایسه با آب سیاه میزان آلاینده هایی که در این فاضلاب وجود دارد کمتر است.
- آب زرد: این نوع فاضلاب از ادرار انسان و حیوانات خانگی به دست می آید و در ساختار آن عوامل بیماری زا و عوامل شیمیایی زیادی وجود ندارد.
در کنار موارد بالا بر اساس منطقه ای که از فاضلاب ها استفاده می شود، انواع فاضلاب شامل سه دسته فاضلاب صنعتی، فاضلاب خانگی و فاضلاب رواناب سطحی هستند. تصفیه خانه های آب روند کاری مطابق با این موارد دارند.
علل تصفیه فاضلاب شهری چیست
تصفیه فاضلاب شهری با هدف از بین بردن بیشتر مواد جامد معلق پیش از تخلیه آب باقی مانده به محیط زیست صورت می گیرد. هنگام تجزیه مواد جامد ممکن است اکسیژن زیادی مصرف شود که این اکسیژن مورد نیاز حیوانات ساکن در آب و یا گیاهان خواهد بود. همچنین انواع فاضلاب ها دارای آلاینده های بیولوژیکی شیمیایی هستند. این مواد در پایان با استفاده از لوله آب وارد چرخه آب آشامیدنی مردم شده و برای آنها مشکلات زیادی به بار می آورند. اگر این موضوع اتفاق بیفتد بیماری های جمعی و شدیدی به وجود می آید. معمولاً بیشتر فاضلاب بعد از اینکه تصفیه شدند مجدداً در محیط رها خواهند شد.
مراحل تصفیه فاضلاب شهری
- پیش تصفیه: این مرحله پیش از تخلیه فاضلاب از مراکز صنعتی و کارخانه ها انجام می شود. برای جلوگیری از تخلیه مواد شیمیایی اضافی در فاضلاب این روش مورد نیاز خواهد بود.
- تصفیه مقدماتی: در این مرحله اجسام بزرگ و اشیایی که غیر قابل تجزیه هستند، از فاضلاب حذف شده و محافظت از تجهیزات تصفیه در مقابل آنها صورت می گیرد. در این روش برای دفع زباله ها از صفحات میله ای و محفظه شنی یا صفحات مشبک استفاده می شود.
- تصفیه اولیه: تصفیه اولیه به عنوان یک فرآیند فیزیکی شناخته می شود. این مرحله برای حذف ذرات شن و ماسه معلق در فاضلاب به کار می رود و سرعت فاضلاب تا میزان زیادی کاهش پیدا می کند. همچنین کلیه ذرات معلقی که در اثر نیروی جاذبه در فاضلاب وجود داشته اند، ته نشین خواهند شد. این مواد ته نشین شده به عنوان لجن یا جامدات زنده شناخته می شوند.
- تصفیه ثانویه: این مرحله به عنوان یک فرایند بیولوژیکی کار می رود که در آن از میکروب ها و جلبک ها یا باکتری ها برای جذب مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می شود. با کمک میکروب ها می توان کلیه ناخالصی های آلی را تجزیه کرد. میکروب ها ناخالصی ها را برای رشد خود به دی اکسید کربن و آب و انرژی تبدیل خواهند کرد.
- ضدعفونی: در این مرحله با کمک کلرامین و کلر ضدعفونی فاضلاب انجام می شود. همچنین در برخی مواقع اشعه ماورا بنفش به منظور ضدعفونی کردن قسمت های مختلف فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد.
- دفع لجن: مرحله آخر برای تصفیه فاضلاب شهری از بین بردن جامدات زنده و یا لجن هایی است که در فاضلاب وجود دارد. در این مرحله محصولات جانبی به منظور مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند.
برای تصفیه فاضلاب شهری می توان از سه روش عمده زیر استفاده کرد:
1. تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
اگر به آب برای آشامیدن و مصارف انسانی دیگر نیاز باشد، فاضلاب باید به طور گسترده تر تصفیه شود. تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به این منظور به کار می رود. در این روش تصفیه فاضلاب شهری از میکروب ها و باکتری ها استفاده می شود که مواد زائد و یا ناخالصی های آلی را تجزیه می کنند. با کمک آنها کیفیت آب مورد استفاده برای خانوارها بهبود پیدا می کند.
از طریق سه روش می توان تصفیه بیولوژیکی فاضلاب را انجام داد.
- فرایند هوازی: در این فرایند مواد ناخالص آلی که در فاضلاب وجود دارد توسط باکتری ها بلعیده شده و آنها را برای تولید مثل و رشد خود به دی اکسید کربن تبدیل خواهند کرد. در طی این فرایند به اکسیژن نیاز خواهد بود.
- فرایند بی‌هوازی: در این روش در فاضلاب ضایعات و لجن هایی وجود دارد که در دمای مشخص تخمیر شده و به اکسیژن دیگر نیازی نخواهد بود.
- کمپوست کردن: کمپوست به عنوان نوعی فرایند هوازی شناخته می شود که در آن لجن یا جامدات زنده در حضور کربن و اکسیژن با هم مخلوط می شود و کلیه ناخالصی ها از بین خواهند رفت.
2. تصفیه فاضلاب فیزیکی
برای تصفیه فیزیکی آب از سه روش مهم استفاده می شود.
- رسوب‌گذاری: این روش برای از بین بردن بقایای محلول در آب به کار می رود. نخستین مخزن رسوب گذاری به عنوان مخزن اولیه رسوب شناخته می شود. از این مخزن مواد جامد و یا متراکم مثل ذرات گرد و غبار و یا سنگ ها که توسط نیروی جاذبه دفن شده اند و یا ذراتی که چگالی کمتری دارند به مقصد بعدی انتقال داده می شود.
- هوادهی: در روش هوادهی، هوا داخل فاضلاب به گردش درمی آید و تقاضا برای اکسیژن زیستی افزایش پیدا می کند.
- فیلتراسیون: به منظور فیلتر کردن که معمولاً با کمک شن و ماسه انجام می شود، روش فیلتراسیون به کار می رود تا ناخالصی هایی که در فاضلاب وجود دارد فیلتر شود.
3. تصفیه فاضلاب شیمیایی
در این روش مواد شیمیایی مختلف به منظور پاکسازی آب مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی برای تصفیه فاضلاب شهری کلر به کار برده می شود. چون کلر یک ماده اکسید کننده است که با کمک آن می توان باکتری های مضر را از بین برد. همچنین ازن که یک ماده ضدعفونی اکسید کننده است به منظور از بین بردن ویروس ها و باکتری ها استفاده می شود. تصفیه فاضلاب صنایع با کمک روش خنثی سازی صورت می گیرد. برای خنثی سازی آب اسیدی آهک به عنوان اصلی ترین ماده به کار می رود.
