تجارت بین الملل ، ساده ترین تعریف از تجارت بین الملل، همان روابط تجاری بین کشورها می باشد که به شکل صادرات و واردات انجام می شود. هدف از این امر تامین نیاز خاص، تامین خواسته های موجود یا عملکرد متناسب با سبد اقتصادی یک کشور می باشد. در واقع 

پیشرفته ترین کشورها هم برای تامین نیازهای خود به دیگران نیاز دارند. مبادله آزاد، عادلانه و متقابل کالا و خدمات بین دو کشور تحت عنوان تجارت بین الملل یاد می شود. در ادامه این مقاله با تجارت بین الملل بیشتر آشنا می شویم.

تاریخچه تجارت بین الملل

از زمان های قدیم بین مردم تجارت بین الملل وجود داشته است. در زمان های گذشته در کشور ایران روابط تجاری وجود داشته و تاجران کالاها و اجناس را از چین به ماورالنهر و بغداد انتقال می دادند. همچنین از ماورالنهر به چین هم از همین راه صورت می گرفت. برای هر شخص که مایل به فعالیت در زمینه تجارت بین المللی باشد، کسب درک دقیق از انواع اساسی تجارت جهانی بسیار مهم می شود.

تجارت بین الملل چگونه کار می کند؟

تجارت بین الملل باعث ایجاد اقتصاد جهانی می شود. در آن عرضه، تقاضا و بنابراین قیمت ها هم تحت تاثیر اتفاق های جهانی قرار می گیرند. تغییر سیاسی در آسیا می تواند منجر به افزایش هزینه نیروی کار شود. بعنوان مثال از این طریق یعنی افزایش هزینه نیروی کار، هزینه های تولید برای یک شرکت کفش ورزشی آمریکایی مستقر در مالزی افزایش پیدا می کند. درنتیجه قیمت شارژ در بازار محلی نیز افزایش می یابد. از طرف دیگر، کاهش در هزینه کار باعث پرداخت کمتر برای کفش های جدید می شود.

انواع تجارت بین الملل

تجارت بین الملل برای اهداف کاری به سه دسته تقسیم می شود.

1- واردات

واردات به معنای خرید کالاها و خدمات از یک کشور خارجی می باشد. زیرا نمی توان آنها را به مقدار کافی و یا با هزینه رقابتی در کشور خود به تولید رساند. بعنوان مثال هند 82 درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از کشورهای امارات و ونزوئلا وارد می کند. دلیل این امر این می باشد که این کشورها دارای میدان های نفتی عظیم هستند. به همین ترتیب، امارات متحده عربی محصولات کشاورزی و پوشاک را از هند وارد می کند. بدلیل اینکه واردات این محصولات به جای تولید در کشور خود، آسان تر و ارزان تر می باشد.

2- صادرات

صادرات کاملا مشابه همتای وارداتی خود، نوعی تجارت بین المللی می باشد که متکی به فروش کالاها و خدمات تولید داخل به کشورهای خارجی است. همچنین از نظر تئوری برعکس واردات می باشد.

3- صادرات مجدد

شکل خاصی از تجارت بین المللی، صادرات مجدد می باشد. شامل هر دو تجارت واردات و صادرات است. کالاها و خدمات از یک کشور وارد می شوند تا بتوانند بیشتر به کشورهای دیگر صادر شوند. یعنی این که کالاهای وارداتی برای مصرف یا فروش در کشور وارد کننده استفاده نمی شود. در عوض کشور وارد کننده مقداری ارزش کالا را قبل از صادرات دوباره آن اضافه می کند. بیشتر کشورها بدلیل عدم دسترسی یا ارتباط مستقیم بین هر دو کشور صادرات مجدد انجام می دهند. همچنین امکانات فرآوری یا تدارکات بهتر با یک کشور سوم در دسترس باشد و توافق جاری بین دو کشور وجود نداشته باشد، صادرات مجدد به آنها کمک می کند.

مزایای تجارت بین الملل

تجارت بین الملل مزایای استراتژیک متنوعی را برای همه کشورهای درگیر به همراه دارد. برخی از این مزایا شامل موارد زیر می شوند:
- کشورها می توانند منحصرا بر تولید کالاها و خدماتی متمرکز شوند که مختص جغرافیا، مهارت ها و ظرفیت آنها باشد. این یک فرهنگ تمایز و تخصص می باشد.
- دنیای تجارت بین الملل از نظر ایجاد شغل و تامین اشتغال درهای زیادی را باز می کند.
- تجارت بین الملل یک کشور را قادر به ساختن کالاها و خدمات با کیفیت بالا و قیمت های فوق العاده مقرون به صرفه می کند. همچنین نیازها و نیازهای خاص مردم آن را جبران می کند.

معایب تجارت بین الملل

تجارت بین الملل علاوه بر مزایا، معایبی نیز دارد. این معایب در صورتی نمایان می شوند که بدون بررسی و کنترل انجام شود. برخی از این معایب عبارت هستند از:
- وابستگی بیش از حد برای کالا و خدمات به کشورهای دیگر
- اسناد، ارز، اطلاعات و مشکلات مبتنی بر پرداخت
- هزینه های بسیار بالای حمل و نقل، ارتباطات، مسافت و تدارکات
- محدودیت های وارداتی، صادراتی و گمرکی توسط دولت
علیرغم نقاط ضعف و معایبی که دارد، تجارت بین الملل با گذشت زمان همچنان در مرزهای مختلف جغرافیایی رونق و شکوفایی داشته است.

نظریه های تجارت بین الملل

در این تجارت نظریه های مختلفی وجود دارد. برخی طرفدار آزادی و بری طرفدار دخالت دولت ها در تجارت می باشند.

نظریه ارزش های بین المللی استوارت میل

در این نظریه نفع کشوری که مزیت های بیشتری دارد، بیشتر خواهد بود. همچنین سود اقتصادی افزایش می یابد. اما کشورهایی که دارای مزیت نسبی هستند، قوی تر شده و کشورهایی که ضعیف تر هستند، روز به روز فقیرتر می شوند.

نظریه هکشر واوهلین تجارت بین الملل

بر اساس این نظریه اختلاف در شرای طعرضه باعث برقراری تجارت بین الملل می شود. شرایط عرضه در برگیرنده بازدهی عامل تولید می باشد. همچنین فراوانی عوامل تولید را دربر دارد.

نظریه سوداگری

در این نظریه ذخایر طلا و نقره در کشورها، تعیین کننده برقراری مبادلات خارجی کشورها می باشد. همچنین صادرات تشویق شده و واردات منفی تلقی می شوند. سوداگران از دخالت دولت در اقتصاد و تجارت خارجی در راستای کنترل واردات و افزایش مازاد تراز پداخت ها پشتیبانی می کردند. همچنین با برقراری محدودیت های وارداتی مانند تعرفه گمرکی و حمایت از صادرکنندگان موافق بودند.

چگونگی بهره گیری از تجارت بین الملل در بخش تولید

نظریه مزیت نسبی می گوید: هر کشور در تولید کالایی تخصص پیدا می کند که در آن مزیت نسبی دارد. همچنین قسمتی از کالا را با کالایی که در آن مزیت نسبی وجود ندارد، مبادله می کند.

سخن پایانی

افرادی که در تجارت بین الملل مشغول هستند باید به شرایط ارز دقت کنند. این افراد باید هوش بالایی داشته باشند. همچنین باید برای آن برنامه ریزی کنند و کشورهای معتبر را برای صادرات و واردات کالا و یا خدمات انتخاب کنند.