آیا کسی که حضانت فرزند را دارد می تواند مانع از ملاقات فرزند با پدر و مادرش شود؟ حق ملاقات مربوط به زمانی است که والدین از یکدیگر جدا زندگی می کنند. ممکن است پدر و مادر بنا به دلایل مختلف اعم از طلاق، اختلاف و ... در یک منزل زندگی نکنند. در این مواقع حضانت فرزند به یکی از آنها می رسد.

آیا کسی که حضانت فرزند را دارد می تواند مانع از ملاقات فرزند با پدر و مادرش شود؟

دادگاه برای والد دیگر که حضانت را بر عهده ندارد حق ملاقات تعیین می کند. این حق ملاقات برای والدین محفوظ بوده و باطل نمی شود. جدایی والدین و طلاق تنها می تواند ارتباط زناشویی و زندگی مشترک والدین را از بین ببرد. این جدایی تاثیری بر رابطه ی فرزندان و والدین نخواهد داشت. به این معنی که رابطه ی پدر و مادر با فرزندان باطل نمی شود. هیچ کدام از والدین نمی توانند حق ملاقات فرزند را نادیده گرفته و مقابل آن بایستند. به این صورت که والدین ممکن است بنا به دلایل مختلف از یکدیگر جدا شوند. یا حتی ممکن است اختلافات شدیدی بین آن ها ایجاد شده و ازدواج را باطل کند. اما در هیچ موردی حق ملاقات فرزند از بین نخواهد رفت.
بر اثر جدایی بنا به رای دادگاه حضانت فرزند یا فرزندان به یکی از پدر یا مادر واگذار می شود. اما نفر دیگر می تواند حق ملاقات با فرزندان داشته باشد. این حق دائمی بوده و باطل نمی شود. در مواردی که والد فساد اخلاقی یا مسائل روحی و... داشته باشد نیز می تواند تحت مراقبت های خاص فرزندش را ملاقات نماید. این ملاقات ها در صورتی کاهش پیدا می کند یا تغییر می کند که دادگاه تشخیص دهد در ملاقات احتمال آسیب به فرزند است. در این گونه موارد با رعایت مصلحت فرزند دادگاه تدابیری می اندیشد. این تدابیر ممکن است مربوط به کم کردن مدت زمان ملاقات، تغییر مکان، حضور فرد ثالث و... باشد.

زمان و مکان ملاقات فرزند

همان طور که در بالا اشاره کردیم حضانت فرزند به یکی از والدین می رسد. نفر دیگر حق ملاقات فرزند را خواهد داشت. در این موارد پدر و مادر با هم به اتفاق نظر می رسند و می توانند زمان و مکانی برای این ملاقات تعیین کنند. در مواردی که بین والدین اتفاق نظر ایجاد نشود دادگاه وارد عمل شده و براساس شرایط برنامه ی ملاقات تنظیم می کند. والدین بنا به این برنامه موظف خواهند بود که با یکدیگر همراهی داشته باشند. در قانون مدنی ایران ماده ی 1174 حق ملاقات فرزندان و فواصل معین این ملاقات بیان شده است. هر کدام از والدین حق دارند که در فاصله های زمانی مشخص با فرزند خود ملاقات داشته باشند. این حق حتی در صورت فساد اخلاقی پدر یا مادر نیز وجود دارد. در صورتی که مصلحت کودک در خطر بیفتد و امکان آسیب به او باشد دادگاه در خصوص این ملاقات ها تصمیم گیری می کند. به این معنی که دادگاه می تواند زمان بندی این ملاقات ها را تغییر دهد. حتی گاهی ممکن است دادگاه تشخیص دهد که در ملاقات والد و فرزند نیاز به حضور فرد سوم نیز می باشد.
به طور عادی ملاقات ها برای اواخر هفته تنظیم می شود. به این صورت که دادگاه یک یا دو روز پایان هفته را برای پدر یا مادری که حضانت فرزندش را ندارد مشخص می کند. ملاقات های بیش از این ممکن است سبب اختلال در حضانت شود. به این مفهوم که ملاقات های زیاد برای والدی که حضانت فرزند را ندارد می تواند در تربیت او مشکل ایجاد نموده و کودک را دچار دوگانگی کند.

تغییر محل اقامت فرزند مشترک تحت حضانت

پدر یا مادر و در کل هر کدام از والدین که حضانت فرزند را دارند باید در محل اقامت دائمی خود باشند. به این صورت که بدون اجازه ی طرف مقابل امکان جابه جایی یا خروج از کشور نیست. البته در مواردی که دادگاه اجازه دهد این امکان به وجود می آید. سفرهای زیارتی نیز در صورت اجازه ی دادگاه قابل انجام است. در کل هر کدام از والدین که حضانت فرزند را بر عهده دارند باید برنامه ای که برای جابجایی فرزند دارند را با هماهنگی دیگری انجام دهند.

حضانت فرزندان

سرپرستی فرزندان چه دختر و چه پسر معمولا تا 7 سالگی با مادر است. برای سن 7 تا 9 سالگی دختران سرپرستی با پدر خواهد بود. در خصوص فرزندان پسر نیز از این سن تا 15 سالگی پدر سرپرستی را به عهده خواهد داشت. دخترها در 9 سالگی و پسرها در 15 سالگی به سن بلوغ می رسند. در این سنین آن ها می توانند خود تصمیم بگیرند که برای ادامه ی زندگی با کدام یک از والدین زندگی کنند.

مجازات ممانعت از ملاقات فرزند

گاهی پیش می آید که والدی که حضانت را بر عهده دارد از ملاقات فرزند با والد دیگر جلوگیری می کند. در این موارد می توان به دادگاه مراجعه کرده و حتی درخواست سلب حضانت مطرح کرد. این مساله به این معناست که والدین نمی توانند حق ملاقات فرزندان را نادیده گرفته و جلوی آن را بگیرند. در صورت بروز این مشکل حتی برای والدی که ممانعت از ملاقات فرزند به وجود آورده مجازات حبس تعیین می شود. این مجازات می تواند از 3 تا 6 ماه مشخص شود یا به صورت نقدی تعیین گردد. معمولا برای بار اول پرداخت نقدی تعیین می شود و در صورت تکرار والد به حداکثر مجازات محکوم خواهد شد.

سخن پایانی

گاهی پیش می آید که والدین براساس شرایط ناگزیر به جدایی شوند. در این میان حضانت فرزندان بر عهده ی یکی از آن ها خواهد بود. مساله ی حضانت برای هر دو والد (پدر و مادر) اهمیت دارد. براساس قوانین موجود حضانت فرزند یا فرزندان به یکی از والدین می رسد. برای دیگری نیز حق ملاقات تعیین می شود. این حق ملاقات برای او محفوظ بوده و هیچ کس امکان باطل کردن آن را ندارد. در این مقاله سعی کردیم شرحی از این حق را بیاوریم. دانستن این مطالب می تواند برای هر فردی مفید واقع شود.