آیا کسی می تواند وارث را از ارث محروم کند؟ اشخاص تا وقتی در قید حیات هستند می توانند درباره ی اموال خود تصمیم گیری نمایند. در ماده ی 837 قانون مدتی بیان می شود در صورتی که شخصی در وصیت خود یک یا چند نفر از وراث را از ارث محروم کند این وصیت نافذ نخواهد بود. جمله ی از ارث محروم کردن جمله ای بسیار آشنا می باشد.

این مساله اساس و پایه ی حقوقی و قانونی ندارد. به این معنی که هیچ شخصی نمی تواند کسی را از ارث محروم نماید.

امکان محرومیت از ارث

همان طور که اشاره کردیم هر فرد تا وقتی در قید حیات است می تواند وصیت کرده و برای اموال خود تعیین تکلیف کند. مثلا اگر فردی اموال و املاک زیادی دارد می تواند اسناد آن را انتقال دهد. اموالش را به نام دیگران بزند. در این موارد هیچ فردی نمی تواند جلوی این امر را بگیرد یا به آن اعتراض کند. زیرا مال و املاک هر فرد به خودش تعلق دارد و خودش اختیار دارد برای آن تصمیم بگیرد. اما با توجه به این نکته عمر دست خداوند است و قابل پیش بینی نیست اگر فرد برنامه ریزی را به آینده بسپارد معلوم نیست چه خواهد شد. در نظام حقوقی محرومیت از ارث اعتبار قانونی ندارد. یعنی هیچ شخصی نمی تواند در وصیت خود وارثان خود را محروم نماید. همچنین در قانون افراد می توانند تنها برای یک سوم از اموال و دارایی های خودشان تصمیم گیری کرده و آن را وصیت نمایند. پس از فوت افراد امکان انجام اقدام حقوقی وجود ندارد و وارث بودن یا نبودن افراد تشخیصش با قانون خواهد بود. ماده 837 قانون مدنی اشاره می کند در صورتی که فردی در وصیت خود شخص یا اشخاصی از وراث خود را محروم نماید وصیت وی نافذ نیست.

موارد محرومیت قانونی از ارث

اولین و مهم ترین مورد که باعث محرومیت قانونی از ارث می شود قتل است. اگر وارث، شخص را به قتل برساند از ارث محروم خواهد شد. براین اساس از طمع جلوگیری می شود و افراد برای رسیدن به ارث نمی توانند دیگری را به قتل برسانند. در واقع شخص نمی تواند برای تصاحب زودتر ارث، مورث را بکشد زیرا این کار باعث محرومیت از ارث می شود.
مورد دوم مربوط به ارث کافر از مسلمان می باشد. بر طبق قانون مدنی ماده ی 881 هیچ کافری از مسلمان نمی تواند ارث ببرد. در صورتی که در بین وراث کافری وجود داشته باشد از ارث محروم خواهد بود. البته عکس این قضیه صدق نمی کند. یعنی پس از فوت کافر اگر در بین ورثه مسلمان وجود داشته باشد ارث خواهد برد.
مورد سوم محرومیت از ارث مربوط به فرزند والد الزنا می باشد. در صورتی که فرزندی از یک رابطه ی نامشروع متولد شود از پدر و مادر ارث نخواهد برد و از ارث محروم می شود.
چهارمین مورد نیز مربوط به لعان مرد و زن می شود. یعنی در صورتی که زن و مرد با شرایط فقه و قانون همدیگر را لعن نمایند و در زمان عده ی طلاق یکی فوت کند دیگری از آن ارث نخواهد برد. به این ترتیب لعان باعث محرومیت از ارث خواهد شد.
مورد آخر مربوط به فرزندی می شود که از سمت پدرش مورد لعان قرار گیرد. به این صورت نه پدر از فرزندش ارث می برد و نه فرزند از پدر ارث خواهد برد. در مواردی که پدر از لعان خود بازگردد مساله تغییر می کند. در این صورت فرزند می تواند از پدرش ارث ببرد اما همچنان پدر نمی تواند از فرزند ارث ببرد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم مساله ارث بردن یا محروم شدن از ارث را شرح دهیم. همان طور که در متن خواندید افراد براساس قانون نمی توانند کسی را از ارث محروم نمایند. به این معنی که کلا افراد در زمان حیات خود می توانند برای املاک و دارایی های خود تصمیم بگیرند. می توانند آن را به دیگری ببخشند یا دارایی های نقدی خود را بدهند. اما پس از فوت افراد دیگر نمی توانند بر تمام دارایی های خود تصمیم گیری کنند. البته همان طور که اشاره کردیم محرومیت از ارث نیز یک سری استثناها دارد.